“Wanneer ik de vloeistof in mijn aderen zie gaan, druk ik op enter”

Melanie van Laarhoven (31) koos voor euthanasie

“Als ik na mijn dood terug kom op de aarde en ik mag kiezen wat ik dan ben…” Melanie denkt even na en lacht. “Iets wat heel veel huppelt.” Haar ogen zijn op het plafond gericht en op haar mond staat een glimlach. “Een wild paard, misschien. Een wild paard dat de hele dag door de wei huppelt. Ja, zoiets als een huppelend paard.” 

De éénendertig jarige Melanie van Laarhoven zit, twee weken voordat ze zal overlijden, in haar rolstoel bij het raam. In de vensterbank staat een foto van haar tienjarige zoon, Ferdi, met daarnaast een gedicht van hem aan zijn moeder. In de hoek van de kamer staat een bed. Vanuit haar elektrische rolstoel bedient Melanie alles in huis: de televisie, de lampen en zelfs de voordeur. Over twee weken zullen sommige spullen uit haar appartement worden weggegooid en zullen andere spullen worden uitgedeeld aan haar familie. Haar iPad gaat naar haar zoon, dat hebben ze al afgesproken. Op de tafel staat een dichte doos Klinex tissues. De doos tissues staat alvast klaar voor 29 maart 2012. Dan zal ze ‘s middags iets na half zeven overlijden. Op die dag pleegt zij euthanasie.

Begin 2011 kwam Melanie in een rolstoel terecht. Voor de dokters was het onduidelijk wat Melanie had, maar voor haar zelf niet. “Ik wist dat ik de spierziekte ALS had, maar de dokters namen me niet serieus.” De dokters vertelden Melanie dat ze niet zomaar kon zeggen dat ze ALS had. Dat was tenslotte nog niet vastgesteld. In september van dat jaar hoorde Melanie dat ze inderdaad de ziekte had, precies zoals ze zelf al dacht. “Toen ik het hoorde had ik al mijn rouwkaart gemaakt.” Melanie bleek een zeldzame vorm van ALS te hebben, waardoor het moeilijk was geweest om de ziekte vast te stellen. “Ik was opgelucht toen ik het officieel hoorde,” zegt Melanie. “Het klinkt misschien stom, maar met de klachten die ik heb zou ik geen 35 willen worden.”

Melanie rijdt in haar rolstoel van het raam vandaan en raakt, wanneer ze haar rolstoel naast de televisie tot stilstand brengt, een lamp die aan het plafond hangt. Ze lacht. “Dat maakt niks uit, die wordt over twee weken toch weggegooid.” Melanie heeft de datum uitgekozen op basis van praktische redenen. “Eind maart is er iemand jarig, begin april ook en een paar dagen later trouwt er iemand. Op drie april is de crematie, dat komt dan goed uit.” De dag van de crematie heeft Melanie al helemaal gepland. Er hoeven nog maar een paar dingen geregeld te worden. “Maar ik heb nog twee weken…” Ze glimlacht wanneer ze dat zegt.

Op Facebook houdt Melanie een openbaar dagboek bij. “Het leven van een ALS-patiënt,” noemt ze het. Tot de laatste minuut zal ze haar Facebook-pagina bijhouden. “Als het spuitje op de infuusnaald zit en wanneer ik het naar binnen zie gaan, dan zet ik mijn laatste punt en enter op Facebook. Ik zeg de mensen: ‘een heel fijn leven en tot ziens dan maar.’ Punt, enter en plaatsen. En dan weten de mensen dat de naald erin zit.” Melanie houdt om twee redenen een Facebook-dagboek bij. “Ik gebruik Facebook als openbaar dagboek, omdat ik niemand heb om mee te praten. Op Facebook wordt er veel gereageerd.” Daarnaast wil Melanie haar verhaal delen met anderen. “Ik wil dat mensen de ziekte meer waarderen, maar ik wil mensen ook bewust maken van hun eigen leven. Jij hoeft niet na te denken terwijl je loopt, maar dat moest ik anderhalf jaar geleden wel. Ik moest denken: links, rechts, links, rechts.”

Melanie is niet bang om dood te gaan. Wanneer ze dat zegt straalt ze. “Ik huil niet veel, soms wel, maar niet veel.” Ze is positief, krachtig en heeft geaccepteerd hoe het leven verloopt. “In de minuten voordat ik dood ga, ga ik vast huilen. En dan ben ik wel bang, denk ik, want het zou niet normaal zijn als ik dan niet bang zou zijn.” Uit de iPad van Melanie, die voor haar ligt, klinkt een geluidje van Facebook. Ze heeft zes nieuwe berichten. Ze kijkt naar het bed in de hoek van de kamer. “Het gaat in dat bed gebeuren. Ik wil op mijn zij liggen, want zo sliep ik vroeger altijd. En dan sluit ik mijn ogen en dan slaap ik in.”

Door haar ziekte en het feit dat ze zal sterven is Melanie achter bepaalde dingen gekomen. “Ik weet nu wie mijn echte vrienden zijn,” zegt Melanie. Ze staart even voor zich uit. “Sommige ‘zogenaamde’ vrienden hebben niks meer van zich laten horen. Ze kunnen het niet aan. Voor mij is dat heel confronterend, want ik word elke dag wakker en moet het elke dag accepteren. Ik kan er toch ook niet zomaar voor weglopen?” Melanie zegt dat veel mensen niet weten wat ze tegen haar moeten zeggen. “‘Beterschap’ kan niet. ‘Het komt wel goed’ kan niet. Alleen ‘sterkte’ kan.” Ze kijkt even voor zich uit. “Maar je hoeft ook niks te zeggen, je kunt er gewoon zijn.”

Melanie rijdt naar een andere kamer van haar appartement. Daar staat haar kist. De kist is wit en op de bovenkant staat een gedicht dat iemand ooit naar Melanie heeft gestuurd. De zijkanten zijn bespoten met cupcakes. “Mijn dochter gaat muffins bakken voor in mijn kist, voor onderweg.” Aan de binnenkant van de kist komt een foto van haar twee kinderen te hangen. “Om naar te kijken,” zegt Melanie. “Ik denk dat ik ook een zak tomatenketchup meeneem voor onderweg. Ik vind tomatenketchup heerlijk; vooral wanneer je kapotte lippen hebt, dan voel je het echt branden.”

Op 29 maart kunnen mensen afscheid nemen van Melanie, voordat ze om half zeven zal overlijden. “Ik ga dan ‘s ochtends lekker douchen. Rond twaalf uur kunnen de eerste mensen komen om afscheid van mij te nemen. Iedereen krijgt dan een boeddha mee naar huis, voor geluk. Ook krijgen ze een dromenvanger met daarbij een kaartje: ‘laat al je dromen uitkomen, zolang je nog leeft.’” Om vijf uur gaan de mensen naar huis. “Mijn ouders en mijn zus zijn erbij als ik word ingeslapen. Daarna word ik gewassen en dan doen ze mijn jurk aan.” Melanie heeft een zuurstokroze jurk uitgekozen. “In zoiets zal je mij normaal nooit zien, ik draag altijd trainingsbroeken en -jassen.”

Melanie heeft op haar arm een tatoeage van een verwelkende roos met daarin de namen van haar kinderen: Ferdi en Tamara. Tamara woont bij Melanie’s ouders en Ferdi woont bij zijn vader. “Mijn zoon is hier om het weekend en heeft alles meegemaakt. Ik ben er altijd heel nuchter onder tegenover hem en dat is hij ook.” Tamara en Ferdi hebben van Melanie een kettinkje gekregen met daarin een foto van hun moeder. “Daar waren ze heel blij mee. Ze krijgen ook allebei nog een Boeddha met daarin mijn as.” Melanie weet nog niet hoe ze afscheid van haar kinderen gaat nemen. “Ik weet niet hoe ik het afscheid met mijn kinderen kan plannen. Hoe plan je dat in, afscheid nemen van je kinderen.”

Op 29 maart 2012, rond half zeven, zit een groot gedeelte van Melanies 691 Facebook-vrienden op Facebook. Er stromen berichten binnen van mensen die Melanie een goede reis wensen. Vele Facebook-vrienden branden een kaarsje voor Melanie, zowel thuis als virtueel. Om 18.48 uur verschijnt er een bericht van Melanie op haar prikbord. “Ik wil iedereen n heel fijn leven wensen. Ik weet helaas niet meer te zeggen, zou niet weten wat. Behalve dat ik veel steun heb gehad aan velen van jullie. Mocht het gaan onweren en bliksemen, ben ik het die aan gestruikeld kom en n foto van jullie maakt. Tot ziens allemaal, ik hou n plekje voor jullie vrij daarboven” De punt ontbreekt, op enter is gedrukt. De vloeistof is door haar aderen gegaan. Er gaat een hele mooie, dappere, sterke vrouw op reis.

© Lotte Keizer, 2012